Co to jest, jak zacząć, co kupić i jak to poskładać do kupy?
Za Wikipedię nie będę robił i można na niej wyczytać szczegółowo co to jest, opisy techniczne i prawne oraz rys historyczny.
Nadmienię tylko po licznych głosach, że aplikacje takie jak np. Janosik czy Zello zastępują CB-radio ale jest to tylko mizerny erzac. Nigdy nie były – i mam taka nadzieję nie będą – dla CB konkurencją. Dowodów jest więcej, ale podam tylko, że “One” nie poprowadzą was w “mobilu” gdy zawiedzie nawigacja albo adres, miejsce którego szukacie jest błędne, źle sprecyzowane czy tonaż auta lub wysokość jest niestandardowa. Tego te aplikacje nie potrafią. Poza tym na “Nich” nie pogadacie sobie o “d.pie maryny”, gdy dłuży Wam się droga a jedziecie sami (tak, są radia z funkcją VOX). Nawet jako “antymisiek” nie będą One dostatecznie dobre, gdyż mało komu chce się na bieżąco aktualizować pozycje lotnych patroli “misiaków”. CB to technologia ludzi wolnych, gdy zawiodą obecne systemy łączności – CB-radio nadal będzie żyło.
Co do samego sprzętu wybór jest ogromny. Najpierw zdecyduj do czego ta ma służyć, w jakich warunkach będzie pracować, jakie masz warunki do instalacji całości – mobil, baza, ręczne. Potem ile możesz na to wysupłać kasy a wtedy da się określić zakres poszukiwań konkretnego sprzętu. Jedno jest pewne – obecny sprzęt najczęściej produkowany w Chinach – jest tani i najczęściej kiepskiej jakości. Jeżeli chcesz tego CB-radia używać w mobilu okazjonalnie i sporadycznie to może to być radyjko tzw. “z biedry” ale jeżeli oczekujesz znacznie wyższego komfortu pracy radia to jednak musi być coś lepszego. Podobnie nieodzownym elementem zestawu CB jest antena. Zwykle najtańsze są najgorsze choć nie jest to regułą ale już najkrótsze to tną zasięg okrutnie. Minimalna długość anteny dająca przyzwoity zasięg to 80cm. Oczywiście na dachu autobusu nie zamontujemy “bata” o długości 1,5m bo zrobimy z niego “trolejbus” ale tu trzeba będzie improwizować by “wilk był syty i owca cała”.
Używane czy nowe?
Z nowym sprzętem jest takie ryzyko, że mało jest ich użytkowników i nie wiele rzetelnych opinii. W grupie używek jest już dużo lepiej bo przetestowane i ocenione. Niestety występuje ryzyko, że będzie one po “jakiś przejściach” i może już nie do końca sprawne. Jednak kupują z zaufanego źródła można to ryzyko minimalizować. Jest wiele starszych modeli radii CB, które pomimo swego wieku nadal mogą popracować kolejne długie lata a posiadają parametry, których próżno szukać we współczesnych radiach, lub są, ale w wersjach ekskluzywnych w odpowiedniej cenie. Postęp technologii i techniki nie zawsze idzie z korzyścią dla sprzętu elektronicznego – np “zimne luty” z powodu stosowania lutów (cyny) bezołowiowej czy wszechobecnej miniaturyzacji i stosowania układów scalonych, i mikroprocesorów. Dla przykładu kilka modeli (jest tego na prawdę dużo) ze “stajni” Presidenta wartych uwagi i uchodzących za topowe modele: Herbert, Jackson, Linkoln czy Valery. Natomiast ze “stajni” Alana: Alan18, Alan 28 (tylko nie Plus), Alan 87 czy bazowy Alan555. Warte uwagi są również SS3600 czy SS3900. Obecnie można łaskawszym okiem popatrzeć na niektóre modele CRT. Gabarytowo mogą się sporo różnić to też musimy poskromić chęci zakupu do możliwości montażu (o ile chodzi o montaż w samochodzie). Sam osobiście od prawie 30 lat mam i używam radii ze stajni Alana: Alan 28 w mobilu i Alan 87 na bazie.
Jakie funkcje i parametry występują w radiach CB?
Najczęściej występujące w większości modeli ze średniej półki:
- Volume – regulacja głośności
- Squelch – funkcja płynnej blokady szumów
- ASC – automatyczna blokada szumów
- RF Gain – płynna regulacja wzmocnienia/tłumienia toru odbiorczego
- Mic Gain – płynna regulacja wzmocnienia toru mikrofonowego
- RF Power – płynna regulacja mocy wyjściowej nadajnika
- Roger Beep – sygnał dźwiękowy na zakończenie nadawania
- Bandy – zakresy kanałów, tzw. 40-tki od A do E lub F zależnie od modelu radia
- SWR cal – funkcja regulacji, ustawiania pomiaru fali odbitej instalacji antenowej
- FINE – dostrajanie samego toru odbiorczego
- Coarse – regulacja/przestrajanie odbiornika i nadajnika jednocześnie
- Clarifier – j/w
- NB/ANL – filtry trzasków i zakłóceń
- AM, FM, SSB(LSB, USB) – rodzaje emisji (modulacja amplitudy, modulacja częstotliwości, emisja jednowstęgowa – LSB dolna wstęga, USB górna wstęga)
Dobrze jest mieć w radiu te wszystkie funkcje ale za te “wodotryski” się płaci a rozmiar radia niestety puchnie – jeśli chcemy je do auta to z części lepiej zrezygnować. Do auta oprócz podstawowych funkcji Volume, Squelch przydałyby się NB/ANL, RF Gain/Mic Gain i wystarczy tylko modulacja AM. ASC występuje w nowszych modelach i nie koniecznie musi być, choć poruszając się dużo po aglomeracjach miejskich jest to przydatne.
Jaka antena?
Oczywiście nie ma czegoś takiego jak antena uniwersalna, ani do auta ani na bazę. Ogólna zasada im mniejsza antena tym gorszy zasięg. Druga zasada nie wybiera się radia do anteny ani anteny do radia. Można jedynie wybrać antenę do pojazdu bo przecież nie zainstalujemy 2 metrowej anteny na samochodzie ciężarowym albo bez sensu będzie 30cm antenka – kikutek na dachu małej osobówki 🙂 . Z antenami bazowymi jest podobnie. Musimy dopasować się najpierw do naszych możliwości bo musimy mierzyć siły na zamiary – trudno jest zamontować antenę pełnowymiarową za oknem czy na balkonie 😀
Anteny bazowe oprócz wymiarów, długości i konstrukcji różnią się parametrami i charakterystyką promieniowania. Każda ma inny zysk, zasięg i co z tym się wiąże cena. Jedne w “ciemno” można brać i instalować na dachu czy osobnym maszcie (należy pamiętać o przepisach prawa budowlanego) ale inne nie wszędzie się będą dobrze sprawowały. Lepiej wcześniej zasięgnąć języka czy ta czy tamta antena będzie dobrze pracowała w takich czy innych warunkach i na co się liczy.
Na dach najpopularniejsze są anteny 1/2 fali i nie drogie ale najlepsze osiągi są na antenach 5/8 fali. Na balkon bo nie mamy dostępu do dachu też są anteny dedykowane. Jeżeli nie mamy dostępu ani na dach ani nie ma balkonu pozostaje nam improwizować z antenami mobilnymi na parapet. Słabe to rozwiązanie ale jak się nie ma co się lubi …
I na koniec kwintesencja domowych instalatorów anten CB – strojenie anteny długością kabla 😀
Wielkie nieporozumienie i nieznajomość radiotechniki prowadzi do takich wynaturzeń. Takie postępowanie owszem na SWR-metrze może oszukać radio i pokaże że udało nam się “dostroić” antenę ale nie ma nic bardziej mylnego. W ten sposób tyko oszukujemy radio (zarówno nadajnik jak i odbiornik) by myślał :D, że z anteną jest wszystko OK, ale tak nie jest. W sytuacji idealnej cały sygnał wysłany z nadajnika dociera do anteny i zostaje wypromieniowany a do odbiornika dociera cały sygnał jaki dotarł do anteny (pomijam oczywiste i nie wielkie straty). Co się dzieje gdy oszukaliśmy radio, gdy antena nie jest zestrojona a dopasowaliśmy się przez długość kabla? Część sygnału (czasami dość spora) została utracona w kablu a do radia i z radia wyjdzie nie wiele. O ile z nadajnika w antenę wyjdzie np. 50% mocy to jest to strata stosunkowo nie wielka ale dla odbiornika ma to kolosalne znaczenie. Zawsze starajmy się zestroić antenę a nie docinajmy kabla.
I kolejny mit: przeniesione radio z jednego auta do drugiego razem z anteną nie trzeba stroić bo już raz była strojona antena?! Nie ma większej bzdury (wyjątek to takie samo auto, to samo miejsce i sposób montażu anteny) a i tak lepiej sprawdzić. Radia między autami można przenosić dowolnie i nie ma to wpływu na zestrojenie anteny (pod warunkiem, że radio nie było przez “fachofca” skopane). Każda zmiana w instalacji antenowej powinna być poprzedzona kontrolą jej zestrojenia. Dla czego? Brak zestrojenia instalacji antenowej zarówno bazowej jak i mobilnej może objawiać się wzbudzaniem toru mikrofonowego, zwiększonym poziomem zakłóceń w innych urządzeniach odbiorczych a nawet głośnikach, zasilaczu a przede wszystkim i najczęściej uszkodzeniem stopnia końcowego mocy nadajnika, czego żadna gwarancja nie obejmuje.
A więc jeśli masz mizerne lub żadne pojęcie o sprzęcie radionadawczym skorzystaj z pomocy kogoś kto się na tym zna, posiada odpowiedni sprzęt i doświadczenie lub po prostu zgłoś się do serwisu CB świadczącego usługi w zakresie naprawy, montażu i instalacji anten. Jeżeli zwrócisz się z jakimikolwiek problemami do nas, oczywiście pomożemy na ile to będzie możliwe.
Zapraszam do pogłębiania wiedzy z zakresu CB w materiałach jakie znajdują się w naszych źródłach.
73 i szerokości 🙂
